علت و نشانه‌های ترس از تاریکی در کودکان چیست؟ چگونه می‌توانیم ترس از تاریکی را در کودکان از بین ببریم؟ راهکارهای از بین بردن ترس از تاریکی چیست؟

بدون شک، بسیاری از ما در کودکی این ترس را تجربه کرده ایم و حالا با یادآوری آن درمی‌یابیم که این احساس ترس تا چه حد بیهوده بوده و چقدر ذهن ما را در کودکی به خود مشغول کرده است

ترس از تاریکی یکی از اختلالاتی است که بیشتر در کودکان یافت می‌شود و علائم آن ترس بیش از حد کودک از تنهایی در محیط تاریک و بدون نور می‌باشد.

شکی نیست که تنها ماندن کودک در محیط تاریک برای او وحشت آور است و این یک حس طبیعی در میان همه کودکان است. اما گاهی این احساس به طور افراطی در کودک ایجاد می‌شود که حالا پس از خاموش شدن چراغ ممکن است چه اتفاقات وحشتناکی در اطراف او رخ دهد؟

ترس از تاریکی نوعی فوبیا تلقی شده است به این معنا که این ترس دلیل خاصی ندارد و جزو ترس‌های بی علت می‌باشد. در حالت عادی کودکی که از تاریکی وحشت دارد، تلاش می‌کند تا از رویارویی با محیط‌های تاریک خودداری کند.

بسیاری از ما با کودکانی که در اتاق خود آرام نمی‌گیرند و شب‌ها به هیچ وجه در اتاق خود تنها نمی‌خوابند، مواجه شده ایم. این کودکان علائمی مانند افزایش ضربان قلب و احساس هیجان شدید را پس از رویارویی با اتاق تاریکشان بروز می‌دهند. آن‌ها به هر دست آویزی چتگ می‌زنند تا بتوانند به نوعی از قرار گرفتن در آن مکان سر باز زنند. به همین دلیل این کودکان از شب و تاریکی هوا فراری اند و هنگام شب معمولا بهانه گیریشان شروع می شود و به والدینشان می‌چسبند. حتی ممکن است از شدت استرس با امراضی مانند دل درد و سر درد مواجه شوند.

مسلما درمان این فوبیا برای این کودکان ضروری می‌باشد؛ چرا که ترس از تاریکی به راحتی روی کیفیت خواب این کودک نیز تاثیر منفی می‌گذارد و ممکن است او در طول شبانه روز بارها از خواب بیدار شود و از وجود فردی قابل اعتماد در کنار او و روشن بودن مکان اطمینان حاصل کند.

اما نکته اینجاست که علت ترس از این تاریکی در کودکان چیست؟ مسلما عوامل بی‌شماری ممکن است کودک را به این فوبیا مبتلا کرده باشد. کودکان در سنین قبل از ۷ سال تخیل بیش از حد فعالی دارند و ممکن است در تاریکی اشکالی که در ذهنشان تصور می‌کنند را در فضای واقعی ببینند و همین موجب ترسشان شود. یکی از علت‌های ترس از تاریکی در کودکان به خاطر دوری از پدر و مادر است.

این که پدر و مادر مدام با یک دیگر بجنگند و کودک را فراموش کنند، برای کودک نوعی اضطراب به وجود می‌آورد که ممکن است به این صورت خود را نشان دهد.

یکی دیگر از علت‌های ترس از تاریکی می‌تواند خاطره وحشتناکی باشد که کودک در گذشته با آن روبرو شده است. بنابراین می‌ترسد تا با روبرو شدن با آن همان اتفاق و خاطره برای او تداعی شود.

گاهی نیز کودک به تاثیر از والدین خود که ممکن است از تاریکی بترسند، از آن‌ها تقلید کرده و تاریکی را پدیده وحشتناک تلقی کند.

چه کنیم تا کودک ترس از تاریکی را فراموش کند؟

مهم ترین تسکین دهنده اضطراب و در نتیجه ترس کودک، توجه و حمایت والدین است. به هیچ وجه از او نخواهید که در محیط تاریک قرار بگیرد تا عادت کند. به هیچ وجه او را به خاطر ترسش سرزنش نکنید. زیرا کودک خودش هم در این دام گرفتار است و رفتارش دست خودش نیست.

در این شرایط، تنها کاری که می‌کنید، همدلی کردن و همراهی با اوست.

یکی از روش‌هایی که در این مورد بسیار جواب می‌دهد، استفاده از چراغ‌هایی است که قابل تنظیم است و نورش کم و زیاد می‌شود. استفاده از این چراغ‌ها می‌تواند در طول یک مدت طولانی کودک را به نور کمتر و کمتر عادت دهد. تا جایی که خودش هم متوجه خو گرفتنش به تاریکی نشود.

یک راه دیگر این است که با کودک صحبت کنید و ناشناخته‌ها را برای او توضیح دهید. برای مثال اگر از وجود چیزی در اتاقش می‌ترسد، به هنگام صبح او را به اتاق ببرید و همه جای اتاق را به او نشان دهید تا او مطمئن شود که عاملی برای ترس نیست. همین کار را هنگام غروب که هوا گرگ و میش شده نیز انجام دهید. پس از آن نوبت به تاریکی شب می‌رسد. با یک چراغ خواب ضعیف اتاق را با هم بررسی کنید و به او بگویید که هر چه از صبح تا بحال در این اتاق بود حالا نیز هست.

به او بگویید که شما هم گاهی وقتی کوچک بودید کمی از تاریکی می‌ترسیدید. اما تمرین کردید و قوی شدید. اینگونه کودکان با شما همزادپنداری می‌کنند و به شما اعتماد می‌کنند تا راهکارهایتان را عملی کنند.

بهترین جلوگیری از ترس کودک از اتاق تاریک و تنها ماندنش، عادت او از بچگی است. بسیاری از مادران، از نوزادی به خود زحمت می‌دهند و چند بار در طول شب از اتاق خواب خود جدا شده و به اتاق بچه می‌روند تا به او شیر بدهند.

اما خیالشان راحت است که نوزاد دیگر ترس از تنهایی ندارد و به این شرایط عادت می‌کند. همین روال تا سن 2یا3 سالگی نیز ادامه پیدا می‌کند و کودک به محیط اطراف خود خو می‌گیرد. توجه داشته باشید که تحت هیچ شرایطی به او اجازه ندهید در کنار شما و در اتاق خواب خصوصی‌تان بخوابد. زیرا با یک بار امتحان، مشتری دائم خواهد شد و باور خواهد کرد که این کار امکان پذیر است.

بنابراین، می‌توانید شب‌هایی که اضطراب زیادی دارد به او بگویید تا وقتی خوابش ببرد در کنار بالین او خواهید بود.

بهتر است برای این اختلال با یک مشاور زبده مشورت کنید و راهکارهایی که به شما ارائه می‌دهند را اجرا کنید تا از اصولی بودن روند درمان اطمینان داشته باشید.