پرخاشگری در کودکان چه عللی دارد؟ چرا کودکم عادت به پرخاشگری کرده است؟ چگونه با کودکان پرخاشگر رفتار کنیم؟

یکی از رفتارهای بد کودکان که موجب خجالت‌زدگی و شرمساری والدینشان در مقابل دیگران است، پرخاشگری می‌باشد. بسیاری از ما بارها مشاهده کرده‌ایم که کودکی به خاطر موضوع کوچکی، مدام جیغ می‌کشد یا پدر و مادرش را می زند و اشیا را به اطراف پرت می‌کند.

بدون شک، این رفتارها برای هیچ خانواده‌ای خوشایند نیست و هیچ کس چنین کودکی را دوست ندارد. پس ممکن است به خاطر رفتارش از خانواده یا حتی جامعه ترد شود. به همین دلیل است که کودکانی که چنین رفتاری دارند باید تحت بررسی‌های دقیق روان شناسی قرار بگیرند تا علت این رفتارشان مشخص شود.

در این مقاله می‌خواهیم علت پرخاشگری کودکان را بررسی کنیم. علاوه بر این، واکنش مناسب برای برخورد با کودک پرخاشگر را نیز بیاموزیم.

علل پرخاشگری کودکان:

علت را در رفتار خود و اطرافیانتان جستجو کنید:

همانطور که می‌دانید، اولین عامل رفتارهای خوب یا بد کودک، پدر و مادر و اطرافیان هستند. کودکی که در سال‌های اول زندگی هر چه ببیند، طوطی وار تکرار می‌کند، بسیار مستعد دریافت عادت‌های خوب و بد ما و اطرافیان‌مان است. کافیست شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان پشت گوشی بر سر کسی فریاد بکشید یا با او بحث کنید. او این رفتار را در پس ذهن خود نگاه می‌دارد و به موقع از آن استفاده می‌کند.

علت دیگری که می تواند زمینه‌ساز پرخاشگری کودکان باشد و به خانواده و ژنتیک مربوط است، عادت‌ها و خلق‌وخوهای ذاتی خانواده است که بر روی کودکان نیز تاثیر‌گذار است. برای مثال: ممکن است کودک دچار بیماری تیروئید باشد و این را از خانواده به ارث برده باشد.

شخصیت ذاتی:

گاهی نیز پرخاشگری کودک هیچ ربطی به خانواده و رفتارهایشان ندارد. بسیاری از اوقات می‌بینیم که کودکی در خانواده ای فوق العاده متین و خوش رفتار بزرگ شده است. اما اختلالات رفتاری زیادی مانند پرخاشگری در رفتار او دیده می‌شود. این مشکل به شخصیت و ذات کودک برمی‌گردد و اینکه چگونه از کودکی تا بحال با این رفتار او برخورد شده است. بدون شک این رفتار باید تحت بررسی‌های دقیق روان شناسی قرار بگیرد. والدین نیز در از بین بردن این خصوصیات اخلاقی تاثیر بسیار زیادی دارند.

محیط اطراف:

گاهی کودکان به خودی خود، پرخاشگر نیستند. اما ممکن است با دیدن فیلم‌های اکشن یا بازی‌هایی که کشت و کشتار زیادی در آن‌ها وجود دارد، تمایل پیدا کنند تا این رفتارها را در زندگی خود پیاده کنند. مسلما تماشای هیچ یک از این فیلم‌ها و بازی‌ها برای هیچ کودکی مناسب نیست و بهتر است والدین روی گزینه‌های انتخابی کودک برای تماشا کردن و بازی کردن کنترل لازم را داشته باشند.

چگونه با کودکان پرخاشگر برخورد کنیم؟

شما به دو صورت می‌توانید پرخاشگری در کودکان را کنترل کنید:

1-      روش اول اینکه در مقابل کودک از رفتارهای خشن و فریاد زدن‌های طولانی مدت خودداری کنید و هر چه را که موجب برانگیخته شدن خشم کودک می‌باشد، مانند بازی‌های کامپیوتری از او دور کنید. این‌ها می‌توانند زمینه ساز شخصیتی غیر متعادل در آینده کودک باشند.

2-      روش دوم نیز بسیار آسان است: بدون شک هر کودک یک روان‌شناس حاذق است و به راحتی می‌تواند اطرافیانش را شناسایی کند. رفتارهایشان را بررسی کند و به نفع خود از آن‌ها استفاده کند.

وقتی می‌بینید کودک قصد دارد با پرخاشگری به خواسته خود برسد و مدام جیغ می‌کشد و رفتارهای نابهنجار از خود نشان می‌دهد، باید بدانید او در حال اجرای یک فیلم سینمایی است. مخاطب این فیلم شما هستید و باید از تاثیرپذیری این فیلم خودداری کنید. او می‌خواهد شما را تحت تاثیر رفتارهایش قرار دهد تا به راحتی به خواسته هایش برسد.

زمانی که رفتار نامناسبی از او دیدید، به هیچ وجه به خواسته اش عمل نکنید و از سر و صدای ایجاد شده نترسید! به این صورت، او از نتیجه دادن این رفتارش نا امید می‌شود و می‌داند که حنایش دیگر رنگی ندارد.

اگر مدت زیادی است که کودک‌تان رفتارهای خشن از خود بروز می‌دهد، بهتر است با یک مشاور مشورت کنید. اما اگر به تازگی این رفتارها در او نمایان شده است، احتمالا برگرفته از یک عامل موقت است که اگر به آن توجه نکنید، ممکن است تبعات زیادی داشته باشد. مهم‌ترین چیزی که شما باید به آن توجه کنید، روش تربیتی‌تان است که نقشی اساسی در شخصیت کودک ایفا می‌کند.

مثلا اگر کودکتان شروع به زد و خورد با دوستش کرد، فورا او را سرزنش نکنید. بلکه به عنوان واسطه بین آن‌ها قرار بگیرید و برایشان توضیح دهید که تا چه حد کارشان دور از عقل و دوستی است. آن‌ها باید عذرخواهی کردن از هم را یاد بگیرند و بتوانند عواطف منفی خود را سرکوب کنند.

برای اینکه بتوانید با کودک خود دوست باشید و در جریان مشکلات او قرار بگیرید، لازم است که بتوانید به راحتی با او گفتگو کنید. او باید هنگام حرف زدن با شما، حتی وقتی درباره کارهای بدش صحبت می‌کند، آرامش داشته باشد. شما باید او را متقاعد کنید که اگر این رفتارها ادامه پیدا کند، ممکن است او برای همیشه دوستانش را از دست بدهد و تنها بماند.

البته از یاد نبریم که نقش دوست از کودکی تا بزرگسالی به شدت در زندگی همه ما تاثیر‌گذار است. پس اگر می‌بینید ممکن است این رفتارها برگرفته از رفتار دوستان کودک باشد، درباره دوستانش تجدید تظر کنید و از همین راه استفاده کنید تا او به اشتباه بودن رفتار دوستش پی ببرد.

مسلما یکی از راه‌های تربیتی که همیشه کارساز بوده، تشویق کردن کودک است. ممکن است بگویید وقتی پرخاشگری می‌کند، تنبیه کارسازتر است. اما تجربه ثابت کرده که کودک با انجام رفتار خوب و تشویق شدن، شخصیت ایده‌آل‌تری پیدا می‌کند تا زمانی که برای کار بدش تنبیه شود. وقتی او تشویق می‌شود، رفتارش را مدام تکرار می‌کند و این یک خصوصیت اخلاقی مثبت برای او خواهد شد.

البته از تاثیر ورزش‌های رزمی و هیجانی که موجب تخلیه انرژی کودک می‌شود نیز غافل نشوید! کودکان امروز انرژی زیادی دارند و نمی‌توانند در محیط آپارتمان آن را تخلیه کنند. پس بهتر است در هفته چند ساعت را به کلاس‌های کاراته یا دیگر ورزش‌های رزمی بگذراند. به این ترتیب، دیگر خشم پنهانی در او باقی نمی‌ماند و بخش زیادی از انرژی او تخلیه می‌شود.