QBQ چیست؟

 QBQ به معنی سوال پشت سوال است، در واقع یک روش تربیتی است

شعار این روش: سوالاتت را تغییر بده تا زندگی ات تغییر کند

حتما شده که از خودمان بپرسیم، چرا فرزندم حرف گوش نمیدهد؟ چرا انقدر شلخته است؟ بالاخره کی میتواند خودش لباس هایش را بپوشد؟ چه کسی مقصر رفتار بد فرزندم هست؟

در این روش به جای این سوالات از خودمان میپرسیم که چطور میتوانم به فرزندم کمک کنم؟

وقتی این سوال را میپرسیم جهت ذهنی ما تغییر میکند و به دنبال راه حل میگردیم.

مسئولیت پذیری:

این روش برپایه مسئولیت پذیری فردی است. وقتی از دیگران گله میکنیم و انگشت اتهام را به سمت آنها میبریم یعنی مسئولیت پذیری فردی نداریم

QBQ ابزاری است که به والدین کمک میکنه تا با تصمیم های بهتر مسئولیت پذیری را عملی کنند.

و اینکار را با سوال پرسیدن از خودمان انجام میدهیم وقتی با مشکلات یا مسائل تربیتی روبرو میشویم با سوال پرسیدن از خود میتوانیم مسئله را حل کنیم

مثلا به جای اینکه بگویم چرا فرزندم حرف مرا گوش نمیکند، از خود بپرسیم چه طور میتوانم به عنوان پدر و مادر عملکرد بهتری داشته باشم؟

با این سوالات تمرکز برمیگردد به سمت خودمان، که با یک تغییر کوچک در زندگی تاثیر مثبت فراوانی میبینیم.

 دستور عمل های روش QBQ

یک) سوالات را با کلمات چه چیزی؟ چطور؟ شروع میشوند نه چرا؟ چه وقت ؟چه کسی؟

الف) وقتی از سوالاتمان را با چرا شروع میکنیم در واقع ذهن ما به سمت قربانی بودن خود ما و مقصر بودن طرف مقابل میرود یعنی در هر حالتی حق با ماست

این سوالات مثل: چرا تربیت فرزند انقدر مشکل است؟ یا چرا بچه های من دانش آموز های بهتری نیستند؟

ب) سوالاتی که با کی و چه وقت شروع میشود ما را به سمت تلف کردن وقت یا به تاخیر انداختن کار ها میبرند

این سوالات مثل:

کی فرزندانم میتوانند کارهایشان را انجام بدهند؟ یا کی یک نفر این مشکل را حل خواهد کرد؟

همانطور که پیداست در این سوالات دنبال راه حل نیستیم بلکه فقط دنبال مقصریم

ج) سوالاتی که با چه کسی شروع میشوند؟ ما را به سمت سرزنش کردن و دنبال مقصر گشتن میبرد

این سوالات مثل:

چه کسی اینکار را کرده؟ یا چه کسی به فرزندم کمک میکند تا نمره های بهتری بگیرد؟

دو) سوالاتQBQ شامل ضمیر من میشود

یعنی تمرکز ما روی خودمان است و تنها و تنها از سمت خودمان تصمیم یا کاری انجام میدهیم

برای مثال به جای اینکه

شما چطور میتوانید همسر خوبی باشی؟                   بگویم چه کار از من بر میاید؟

ما صرفا در این روش از سمت خودمان صحبت میکنیم

سه) تمرکز سوالات QBQ همیشه به روی اقدام کردن و عمل کردن است

مسئولیت پذیری مهم ترین اصل این روش است که به نوعی اقدام به عمل مثبت در لحظه و فراهم کردن موقعیت برای مشارکت و ایجاد تغییر است.

جواب ها در سوالات نهفته اند:

وقتی سوال خوب بپرسیم به راحتی پاسخ خوبی هم پیدا میکنیم.

به ما یاد میده چطور سوال های بهتری بپرسیم در این قسمت چند نکته درباره این سوال ها QBQ

و علت آن صحبت خواهیم کرد.

یک) تغییر طرز فکر:

هدف اصلی تغییر سوال تغییر طرز فکر و به دنیال اون حل مشکل است فرض کنیم که شما مدام به فرزندتان میگویید چرا درس نمیخوانی و در مقابل هم هیچ کاری برای پیشرفت درس اش انجام نمیدهید

مثلا انگیزه ای برای درس خواندن به او نمیدهید، همراهی اش نمیکنید فقط به او میگویید چرا درس نمیخونی؟

حالا از این روش سوال را عوض میکنیم میگوییم چطور میتونم به فرزندم کمک کنم درسش را بهتر بخواند؟ چه کار از من بر می آید؟

دو) به دست آوردن فرصت بیشتر :

تا حالا شده با خودتون فکر کنید که چقدر زمان از دست دادین یا چه فرصت هایی که میتوانست مهر و محبت بین شما و فرزندتان را بیشتر کند ولی تبدیل به یک دعوای اساسی شد.

اگر از این روش استفاده کنید در هر موقعیتی میتوانید بهترین تصمیم را بگیرید چون سوال خوبی از خودتان پرسیدید چون به جای اینکه تمرکز و فکرتان روی اطرافیان باشد روی خودتان تمرکز کردید.

حالا باهم سوال ها را عوض کنیم:

بهتر است بعد از هر سوال و موضوع کمی صبر کنید و سوال را در ذهنتان تغییر دهید بعد سوال درست را بخوانید این روش هم تمرینی است برای عملی شدن هم میتوانید میزان مهارت خود را در موقعیت ها محک بزنید.

یک) من دختری دارم که هیچ وقت به حرف هایم گوش نمیدهد او همیشه کار خودش را میکند هرچه نصیحتش میکنم باز خلاف آن عمل میکند چرا او چنین ویژگی شخصیتی دارد؟

تغییر سوال : چطور میتوانم به خواسته دخترم بیشتر توجه کنم؟ او چه نیازهایی دارد؟ چطور میتوانم نیاز هایش را درک کنم؟

همانطور که دیدید بعد از تغییر سوال علاوه بر اینکه راه حل پیدا شد، خیال مادر از بابت دختر هم راضی شد و دیگر نگران بی توجهی نبود.

دو) کی پسرم حرف دلش را به من میگوید؟ چرا او با من اصلا صحبت نمیکند؟ کی زمان آن میرسد که بتوانیم مثل دو دوست با هم صحبت کنیم؟

تغییر سوال : چه طور میتونم رابطه ی خوبی با پسرم ایجاد کنم ؟ چه کار کنم تا رابطه صمیمی باهم داشته باشیم؟ چطور میشه بیشتر به او نزدیک شد؟

همانطور که دیدید ابتدا والد دنبال زمانی مناسب میگشت تا بتواند با فرزندش صحبت کند و از نبود رابطه ی خوب شکایت میکرد با تغییر سوال والد هم پاسخش را پیدا کرد و به هدف که رابطه خوب و صمیمی با فرزندش است هم رسید.

سه) چه کسی این اتاق رو بهم ریخته؟ چرا این اتاق انقدر نا مرتبه؟

این گفتگو ممکن است برای خیلی از ماها گفت و گویی آشنا باشد وقتی اتاق و خانه بهم میرزد دنبال مقصر میگردیم و این روند هی ادامه دارد ما هر روز دنبال مقصر میگردیم ممکن است گاهی هم موفق شویم و فرزندمان را مجبور کنیم اتاقش را مرتب کند ولی در نهایت او این کار را از روی علاقه و به صورت خودکار انجام نمیدهد بلکه به زور و اجبار و انجام میدهد حالا چطور میتونیم با تغییر سوال از خودمان به جواب و راهکار درست برسیم

تغییر سوال: چطور میتوانم به فرزندم کمک کنم تا عادت های بهتری داشته باشد؟ چه کمکی از من برای مستقل کردن فرزندم بر می آید ؟

برای مطالعه بیشتر راجع به این موضوع حتما کتاب تربیت فرزند به روش سوال پشت سوال نویسنده جان جی میلر و کارن جی میلر را مطالعه کنید